In managementliteratuur wordt nogal eens de behoeftepiramide van Maslow aangehaald. De piramide heet een goed inzicht te geven in de behoeften die mensen bezig houden. De piramide heeft een hiërarchische opbouw. Er bestaan basisbehoeften en vanuit die basisbehoeften kunnen mensen zichzelf ontwikkelen richting zelfontplooiing. Hierboven wordt de piramide weergegeven.
In Maslow's theorie komt iedere behoefte pas aan de orde als de onderliggende behoeften zijn vervuld. Maslow zelf heeft zijn piramide op latere leeftijd nog enkele keren aangepast. Hier doet dat niet ter zake. De kern van de aard van de piramide veranderde daar niet mee. Bovendien wordt in de genoemde managementliteratuur vrijwel altijd de oorspronkelijke piramide gehanteerd. Als iemand een behoefte heeft vervuld, dan komt de eerstvolgende hogere behoefte naar voren. En uiteindelijk zou iedereen met de hoogste behoefte, zelfontplooiing, bezig zijn.
En daar ontbreekt voor mij de relatie met mijn eigen waarnemingen. Want wat zien we in onze Westerse wereld? Vrijwel iedereen verkeert in een situatie waarbij de vier onderste behoeften zijn vervuld. Volgens Maslow zou iedereen met hogere zaken, richting zelfontplooiing, bezig moeten zijn. En wat zien we…?
We zien dat mensen zich massaal storten op verstrooiing. Zonder die verstrooiing zouden ze zich vervelen. Slechts een enkeling is bezig met zijn verdere persoonlijke ontwikkeling. Helaas, dat zijn uitzonderingen.
Kortom, waar er in de literatuur op wordt gehamerd dat mensen zich willen ontplooien, zien we dat het gros van de mensen die behoefte helemaal niet kent.
De les is simpel. Biedt uitdaging en ontplooiingsmogelijkheden aan de enkelingen die dat zoeken. Maar, doe dat vooraal niet aan iedereen. Voor de meeste mensen is het hameren op hun ontplooiing alleen maar ballast!
Lang verkeerden ontwikkelde socialisten in de veronderstelling dat zij arbeiders moesten “verheffen”. De actualiteit laat zien dat arbeiders helemaal niet verheven willen worden. Voor arbeiders geldt immers dat intussen al hun basisbehoeften zijn vervuld. Wilden ze verheven worden dan zouden bijvoorbeeld de kunsten in veel hogere mate moeten bloeien dan ooit eerder. Dat zien we niet. Het is nog altijd een beperkte groep die de kunsten consumeert. Veel arbeiders zitten daar niet onder.
Dit blog is eerder op mijn oude blog geplaatst
