Hoe moet je een boek als Antifragile recht doen in het beperkte kader van een blog? Ik heb hier al meerdere boeken van Taleb besproken. De andere boeken (lees de boekbesprekingen van "Fooled by Randomness", "The Black Swan" en "Over Robuustheid") zijn als het ware voorbodes van of voorstudies voor dit boek. In Antifragile komt, zoals gezegd, alles bij elkaar.
Taleb onderscheidt fragiele, robuuste en antifragiele systemen. Fragiele systemen zijn zeer gevoelig voor verstoringen. Een kleine verstoring kan leiden tot de ineenstorting van zo’n systeem. Dat kleine fragiele vaasje van dun glas breekt al in duizend stukken als het van een kleine hoogte valt. Robuuste systemen kunnen wel een stootje hebben. Tegen die dikke betonnen muur kan je best een keer aanrijden met je auto, de muur overleeft het wel, jij en de auto mogelijk niet. Antifragiel zijn die systemen die sterker/beter worden van een verstoring. Wij zelf worden effectiever in het omgaan met het onverwachte naarmate we meer onverwachte zaken hebben meegemaakt.
Fragiele systemen houden van rust, antifragiele systemen varen wel bij wanorde, robuuste systemen zijn vrij onverschillig tegenover onrust.
Fragiele en antifragiele systemen zijn asymmetrisch, een kleine verstoring kan heftige gevolgen hebben. Bij fragiele systemen zijn die gevolgen negatief, bij antifragiele systemen zijn de gevolgen positief.
Veel systemen zijn gebaat bij een bepaalde mate van “normale” verstoringen. Systemen die een “normale” volatiliteit (beweeglijkheid) vertonen zijn beter in staat om schokken op te vangen, dan systemen waarin de volatiliteit tot bijna nul is gereduceerd. De menselijke neiging is om volatiliteit te bestrijden, met ernstige gevolgen.
We have been fragilizing the economy, our health, political life, education, almost everything … by suppressing randomness and volatility.
Het proberen te onderdrukken van volatiliteit leidt soms tot iatrogenics. Vernoemd naar doctoren die altijd een behandeling voorschrijven, ook wanneer ze beter niets zouden kunnen doen. Niet dat Taleb tegen iedere vorm van interventie is. Nee, als er iets ernstigs aan de hand is, dan moet je ingrijpen. Alleen in heel veel gevallen is ingrijpen helemaal niet nodig. Laat dat dan ook, je maakt er systemen alleen maar fragieler van. Het valt soms niet mee om niets te doen. Niets doen is onzichtbaar, applaus krijg je er niet voor.
Acts of omission, not doing something, are not considered acts and do not appear to be part of one’s mission.
Het fragiele kan vele kleine schokjes aan, terwijl een grote schok dodelijk is. Het antifragiele wordt sterker naarmate er meer verstoringen zijn.
Taleb besteedt veel aandacht aan het nut van verstoringen. Hierna een voorbeeld.
Indeed, confusing people a little bit is beneficial—it is good for you and good for them. For an application of the point in daily life, imagine someone extremely punctual and predictable who comes home at exactly six o’clock every day for fifteen years. You can use his arrival to set your watch. The fellow will cause his family anxiety if he is barely a few minutes late. Someone with a slightly more volatile—hence unpredictable—schedule, with, say, a half-hour variation, won’t do so.
Variations also act as purges. Small forest fires periodically cleanse the system of the most flammable material, so this does not have the opportunity to accumulate. Systematically preventing forest fires from taking place “to be safe” makes the big one much worse. For similar reasons, stability is not good for the economy: firms become very weak during long periods of steady prosperity devoid of setbacks, and hidden vulnerabilities accumulate silently under the surface—so delaying crises is not a very good idea. Likewise, absence of fluctuations in the market causes hidden risks to accumulate with impunity. The longer one goes without a market trauma, the worse the damage when commotion occurs.
Omdat onverwachte gebeurtenissen vaak onzichtbaar zijn, omdat we ze bijvoorbeeld nog nooit hebben meegemaakt kan de wereld er rooskleuriger uitzien dan gerechtvaardigd omdat we de zogenaamde black swans missen Of we zien de wereld zwarter dan nodig is omdat we positieve onverwachte gebeurtenissen evengoed kunnen missen.
Het antifragiele in ons ervarings- en kennisdomein is ook gezond voor ons mensen. Leren en lezen we dingen die buiten ons vakgebied liggen dan leren we ook anders tegen de werkelijkheid aan te kijken. Dan leren we omgaan met ambiguïteit, dan worden we minder door het onverwachte overvallen en dan zijn we in staat er constructief op te reageren in plaats van te vervallen in inertie.
Asymmetrie bepaalt onze tolerantie voor de negatieve effecten van allerlei controles. De kans op een terroristische aanslag op een willekeurige vlucht of een groot ongeval bij een kerncentrale zijn minimaal, maar omdat de impact voor ons zo enorm is aanvaarden we allerlei controles die tijd en geld kosten.
Gewoonten, de manier van problemen aanpakken en dergelijke zijn vaak erg aan modes onderhevig. Taleb wijst er op dat het feit dat iets al heel lang is zoals het is en weinig aan verandering onderhevig is, er op wijst dat het ook nog een lang leven beschoren is.
If something that makes no sense to you (say, religion—if you are an atheist—or some age-old habit or practice called irrational); if that something has been around for a very, very long time, then, irrational or not, you can expect it to stick around much longer, and outlive those who call for its demise.
Wie op basis van deze korte bespreking niet overtuigd is van de juistheid van een aantal hierboven aangehaalde denkbeelden van Taleb, raad ik aan het boek te lezen. Het verandert je kijk op de werkelijkheid. Na lezing herken je opeens in heel veel verschijnselen de mechanismen die Taleb in Antifragile beschrijft.
Taleb behandelt veel met analogieën, daardoor maakt hij zaken soms slechts aannemelijk. Ze worden niet altijd bewezen en/of beargumenteerd.
In de laatste hoofdstukken van het boek dwaalt Taleb wat af van zijn onderwerp, hij vervalt in niet onderbouwde meningen. Waar hij anderen verwijt meningen zonder bewijs op te voeren als kennis, geeft hij in dit deel van het boek zelf ook meningen zonder bewijs. Jammer.
Het eind van het boek klinkt wat te rancuneus en mist de overtuigingskracht die de rest van zijn werk en dit boek wel kenmerkt.
Overigens is het geen wonder dat Taleb soms matige kritieken krijgt. Hij schoffeert de journalistiek namelijk behoorlijk. Hetzelfde geldt voor de wetenschap. Hij heeft een punt dat de wetenschap weinig ontdekkingen voortbrengt. Maar, de toon waarop hij er over schrijft is nogal laatdunkend. Net als over scholing in het algemeen trouwens.
Evengoed is Antifragile een boek dat mij van begin tot eind heeft geboeid. Het bevat een rijkdom aan verhalen, voorbeelden en ideeën. Daarom: wat mij betreft: een absolute aanrader!
Dit blog is eerder op mijn oude blog geplaatst.
