In vroeger tijden leerden mensen een vak door langere tijd mee te lopen aan de hand van een ervaren persoon. Dat is uit de mode geraakt. Steeds sneller wordt aan medewerkers eindverantwoordelijkheid gegeven. Daar leer je uiteraard veel van. Maar je leert vooral ook veel door het maken van fouten. Helaas lijkt de hedendaagse mens allergisch voor fouten. Gaat er ergens iets mis dan wordt vooral naar schuldigen gezocht. En niet om te kijken wat die er van hebben geleerd, nee vooral om hen te straffen. In de publieke sfeer is dit voor iedereen zichtbaar. Gaat er ergens in de overheidssfeer iets fout, dan moet de verantwoordelijke bestuurder zijn ontslag indienen en anders ontslagen worden, zo vindt de publieke opinie.
Waar dit de algemene heersende opinie is, geldt dat natuurlijk niet alleen binnen de overheid, maar ook in andere organisaties, zoals het bedrijfsleven.
Bestuurders reageren op dit fenomeen door risico's te mijden en door overreacties als zich iets voordoet dat ongewenst is. Liefst voorkomen zij sores, maar gaat er iets fout dan treden zij zwaar op om te laten zien hoe daadkrachtig zij zijn.
Bij ieder incident schreeuwt tegenwoordig iedereen moord en brand. Een ieder roept "hoe heeft dit kunnen gebeuren?" En, nog kenmerkender, "Dit mag nooit meer gebeuren!" Er moeten maatregelen komen om soortgelijke problemen in de toekomst te voorkomen. De ratio dat sommige dingen nooit helemaal te voorkomen zijn, wordt weggehoond. De opmerking dat de effecten van de voorgestelde maatregelen niet in proportie staan tot het te voorkomen probleem kan ook niet op populariteit rekenen.
Dus: er moeten maatregelen komen.
Terug naar onze hedendaagse gezellen zonder meester. Zij moeten leren van hun fouten. Maar hun bestuurder wil geen fouten. Oeps!
Het gevolg van dit moderne drama is alom zichtbaar. Overal worden grootse programma's, protocollen en regels in het leven geroepen die iedereen moet volgen. De gewenste maatregelen zijn genomen, roepen bestuurders tevreden. Dan kan het niet meer fout gaan, toch?
Nou, we weten wel beter.
Intussen neemt de bureaucratie gestaag toe. Alles moet uitgebreid vastgelegd en getoetst worden, en wel zodanig dat de meest onervaren gezel foutloos kan werken. Voor betere oplossingen is geen plaats meer. Niemand kan (of: mag?) meer excelleren, ruimte voor echte optimale resultaten is er niet meer. Ruimte geven is onmogelijk geworden door de protocollen. Het gevolg?
Dag meesterschap!
De meesters raken gefrustreerd. Zij moeten werken volgens dezelfde richtlijnen als de meest onervaren gezel. En de gezellen? Die leren het nooit. En ze leren zeker nooit hoe het beter kan!
Dit blog is eerder op mijn oude blog geplaatst
