Als je nadenkt over de cultuur die je in een organisatie zou wensen, wat zou dan voor jou belangrijk zijn? Ik heb een keer zo’n lijstje gemaakt. Ik heb er niet lang bij nagedacht. Het zijn dingen die gelijk in me opkwamen. Het werd dit lijstje:
- Plezier in het werk;
- Intrinsieke motivatie, intrinsieke beloning;
- “What’s in it for me?”;
- Pokon, aandacht en liefde;
- Legitiem leiderschap;
- Geloofwaardig leiderschap doet volgen;
- Voorbeeldgedrag.
Ik heb het lijstje niet gepolijst. De volgorde is de volgorde waarin de gedachten opkwamen. Het zijn ongelijksoortige begrippen/uitdrukkingen. Ik heb het maar zo gelaten.
Ik heb de laatste tijd vaker geschreven over holacracy en over Teal organiseren. In organisaties die holacratisch of Teal zijn georganiseerd zijn er geen bazen meer. Dat gegeven en het bovenstaande lijstje leiden samen tot de volgende gedachten.
Bij Teal organisaties, waar ik holacracy ook toe reken, heb je, zoals gezegd, geen bazen meer. Dat wil niet zeggen dat er geen leiderschap is. Je hebt juist heel veel individueel leiderschap, gedistribueerd leiderschap. Waarbij het leiderschap afhankelijk van de situatie en/of het onderwerp steeds van drager, van individu, kan wisselen.
Maar al te vaak gedragen managers, bazen, zich anders dan wat zijzelf van hun mensen zeggen te verwachten. Voorbeeldgedrag is soms ver te zoeken. In Teal organisaties speelt dit geen rol meer. Voorbeeldgedrag hangt daarbij niet meer aan bazen.
In traditionele “command and control” organisaties is de cultuur erg afhankelijk van het gedrag van de bazen. Het is helemaal niet ondenkbaar of onmogelijk om in een traditionele organisatie een geweldige cultuur te hebben. Dat is dan wel heel erg afhankelijk van de leiderschapskwaliteiten en van het bijbehorende gedrag van de bazen. Tegelijkertijd betekent dat ook dat die cultuur zeer kwetsbaar is. Een nieuwe manager die niet de leiderschapskwaliteiten heeft waarin die gewenste cultuur kan floreren, die kan een cultuur heel snel wijzigen. Kapot maken, zo u wilt.
Teal organiseren bevordert de geschetste wenscultuur als vanzelf. In de principes van Teal zijn de voorwaarden ingebakken waarop zo’n cultuur kan groeien en floreren.
Is het dan een wonder dat Teal organisaties het zo goed doen, dat de mensen het er meer naar hun zin hebben en dat er beter wordt gepresteerd? Wie het naar zijn zin heeft, wie in zijn wenscultuur kan opereren, die krijgt alleen al daardoor een enorme boost!
Lees ook: "Holacracy en cultuur"
