"One from Many" is zo’n boek waarvan je je afvraagt waarom je er niet vaker over hoort en waarom er niet vaker naar verwezen wordt. Dee Hock is de bedenker van Visa en heeft jarenlang “leiding gegeven” aan Visa. Voor lezing van dit boek was ik me er niet van bewust dat Visa zo’n bijzondere organisatie is. En ook niet hoe die organisatie zijn tijd vooruit was. Want dat was wel het geval.
Hierna een samenvatting van Hocks ideeën.
Kernvragen
In het boek behandelt Hock drie kernvragen, namelijk:
Why are institutions, everywhere, whether political, commercial, or social, increasingly unable to manage their affairs?
Why are individuals, everywhere, increasingly in conflict with and alienated from the institutions of which they are part?
Why are society and the biosphere increasingly in disarray?
Controle
Hock ziet in dat een absolute controle in organisaties onmogelijk is dat absolute controle, zo stelt Hock, erom vraagt dat je alles moet weten wat er in de toekomst gaat gebeuren en welke gevolgen dat allemaal zal hebben. Dat gaat dus niet. Controle is een illusie. Hock gaat zelfs zover dat ‘control’, volgens hem, ontkenning van het leven op zich nodig maakt. Leven bestaat uit onzekerheid, verrassingen, haat, verwondering, speculaties, liefde, vreugde, pijn, mysterie, schoonheid en zoveel andere dingen die wij ons helemaal niet kunnen voorstellen. Dat past niet bij ‘control’. Dat valt niet ‘in control’ te krijgen.
Chaordische organisaties
Hock is de bedenker van de term chaordisch. Een samentrekking van de woorden chaos en orde. Chaordisch zijn de chaotische systemen met net genoeg cohesie en coherentie om van orde te kunnen spreken. Visa was zo’n chaordische organisatie.
Hock noemt, naast gezinnen, ook het internet als mooi voorbeeld van z’n chaordische organisatie.
Not unlike Visa, it has become a transcendent global enterprise in which no part knows the whole, the whole does not know alle the parts, and none has any need to.
Leiderschap
Wat je volgens Hock als manager moet doen en in die volgorde en met die prioriteit is: jezelf managen, degenen die boven jou staan managen en dan je gelijken managen. Daarna pas ga je je ondergeschikten managen. Maar gezien de tijd die nodig is voor de voorgaande activiteiten, zo zullen sommigen zeggen, is daar geen tijd meer voor. Waarop Hoch stelt: “Exactly!”.
Menselijke inventiviteit wordt, volgens Hock, veel en veel te weinig uitgenut.
Een belangrijke gegeven in Hock’s denken over leiderschap is het werkwoord ‘to educe’, ofwel: tevoorschijn brengen van iets dat al latent of onderontwikkeld aanwezig is. En het is leiderschap dat tevoorschijn moet worden gebracht en moet komen.
It is true leadership; leadership by everyone; leadership in, up, around, and down this world so badly needs, and dominator management it so sadly gets.
Purpose
Hock geeft aan hoe aan een organisatie richting moet worden gegeven.
Relationships between even two people who live or work together is far too complex to allow agreement much beyond intent, sense of direction, and principles of conduct.
Hock pleit daarom voor een helder doel (‘purpose’) en tegen teveel regels en procedures.
Another insight was slowly forming, although I could not articulate it then. Now refer to it as the theology of chaordic organization writ simple. Heaven is purpose, principle, and people. Purgatory is paper and procedure. Hell is rule and regulation.
Hoe ziet Hock organisaties? Allereerst, ze bestaan alleen in ons denken, het zijn geestelijke constructies, het zijn gemeenschappen gedragen door het streven naar een gemeenschappelijk doel (‘purpose’). Organisaties kunnen niet meer zijn dan de bewegende kracht van de geest, het hart en de spirit van de mensen. Zonder die mensen vervallen organisaties in entropie. Gezonde organisaties trekken mensen aan door hun hoop, visie, waarden en betekenis. Gezonde organisatie brengen ‘educed behavior’ voort, wat een constructief soort gedrag is. Dit in tegenstelling tot ongezonde organisatie waar destructief afgedwongen gedrag overheerst.
Gezonde organisaties zijn echte gemeenschappen waar het doel (‘purpose’) en principes overheersen boven geld en managementpraktijken. Zonder de gedeelde doelen en waarden volgt desintegratie. Tirannie speelt op.
Let wel, bij Hock is de ‘purpose’ geen bereikbaar doel.
The important question is not whether an institution or an individual reaches the ultimate, but weather they aspire to reach it and constantly rise in the scale.
Competitie en samenwerking
Hock gelooft in een evenwicht ergens tussen competitie en samenwerking.
Cooperation gone mad results in the mindless pursuit of equality, use of centralized force to achieve uniformity, ever-increasing coercion to sustain it, and eventual slavery. Competition gone mad results in the mindless pursuit of self-interest, abuse of others, retaliation, accelerating anarchy, and eventual chaos. Only in a harmonious, oscillating dance of both competition and cooperation can the extremes of control and chaos be avoided and peaceful, constructive societal order be found.
Slot
Een groot deel van dit boek gaat over het ontstaan van Visa, hoe alles liep en dergelijke. Interessant, maar dat deel is toch wat te langdradig geschreven naar mijn smaak. Mij kon het maar matig boeien. Dat neemt wat mij betreft het belang van de visie van Hock niet weg. En ook niet het belang van dit boek.
Lezen!
Citaten uit “One From Many”.
