Ik heb het al vaker over bonussen, e.d. gehad. In "The Birth of Plenty" van William J, Bernstein vond ik een mooie term voor het gedrag dat bij het ongegeneerd hengelen naar bonussen hoort. Een term die ook Bernstein niet heeft bedacht, want hij verwijst naar "moderne economen". Die lees ik kennelijk te weinig, waardoor ik nu pas deze term tegenkom. Goed, geen reden om het niet te delen, want wat voor mij gold kan voor velen gelden.
De term waar het om gaat is ‘rent-seeking behavior’. Dit is gedrag waarbij mensen op basis van privileges proberen geld te verdienen, in plaats van op basis van het leveren van hard werken en/of andere eigen prestaties.
Het genoemde gedrag is klaarblijkelijk onontkoombaar, volgens Bernstein, hij stelt namelijk: Rent seeking is a basic feature of human nature, and all societies suffer from it to some degree. In het Frankrijk van het ancien régime nam het zulke vormen aan dat iedereen probeerde om een overheidsbaan te bemachtigen zodra hij succes had. De privileges die daaraan waren verbonden, waren namelijk veel rendabeler dan zelf ondernemen en hard werken. Dus dat wilde iedereen wel!
‘Rent-seeking’, jij bent de baas dus jij hebt recht op een grote auto, grote kamer, een riante onkostenvergoeding of zelfs het declareren van allerlei privékosten. Ach, wie herkent hier niet allerlei affaires in uit de recente en minder recente geschiedenis. Heb je macht dan kan je jezelf veel toebedelen. Kennelijk, moet je sterk zijn om dat juist niet te doen. Er is kracht voor nodig om alleen dat te doen dat bijdraagt aan de doelen van de organisatie waarvoor je werkt.
Extra privileges op basis van een functie! Zijn het salaris en de bijbehorende status dan echt niet genoeg? Nee, kennelijk niet.
Dit blog is op 7 juli 2012 eerder op mijn oude blog geplaatst
