Ik heb al eerder gewezen op het gevaar van overmatig streven naar efficiency (lees: Het gevaar van efficiency). COVID-19 drukt ons met de neus op de feiten. Er treedt een grote gezondheidscrisis op, en we hebben al snel een dreigend tekort aan mondkapjes, beschermende kleding en desinfectiemiddelen. Dit lijken toch zaken waar een land strategische voorraden van zou moeten hebben. Maar... die hebben we niet, klaarblijkelijk.
Offshoring
We hebben uit efficiency-overwegingen de productie uit West-Europa laten verdwijnen, want elders kan iets veel goedkoper worden geproduceerd. Offshoring (het elders door derden laten produceren van goederen), leek zo’n goed idee. Nu dreigen er acute tekorten van dringend noodzakelijke hulpmiddelen die van groot belang zijn voor het bestrijden van COVID-19.
Misschien minder urgent, maar toch, ook veel bedrijven kunnen hun producten niet meer leveren omdat zij volledig afhankelijk zijn van gebieden hier heel ver vandaan.
Just In Time (JIT)
Van uit kostenefficiëntie streven we naar het leveren van grondstoffen en/of onderdelen van eindproducten ‘just in time’. Ofwel alles wordt pas geleverd als we het bijna nodig hebben. Dat scheelt veel opslag- en voorraadkosten. Hartstikke efficiënt totdat de levering stokt of ernstig wordt vertraagd. Op veel plaatsen rest organisaties niets anders dan het hele bedrijf tijdelijk te sluiten.
Efficiency algemeen
Het marktdenken in de zorg leidt tot harde saneringen (bijvoorbeeld: sluiten van ziekenhuizen) en tot het besparen van kosten. Dat doen we supergoed. Ook weer: hartstikke efficiënt. Het aantal IC-bedden per 100.000 inwoners is in Nederland een van de laagste van Europa. Bijna de helft van het Europese gemiddelde.
Of dat geruststellend is bij een gezondheidscrisis…?
Nederland heeft de laatste jaren nogal eens last van medicijntekorten. Wij hebben de kosten goed uit onderhandeld. Als een farmaceut ergens een tekort aan heeft, dan is het niet onbegrijpelijk dat de minst winstgevende klant als laatste geleverd krijgt, toch?!
Slot
Efficiënt zijn is uiteraard helemaal niet slecht. Maar, het kan doorschieten. Elke organisatie moet ook bewust kijken waar deze gevoelig is voor de negatieve effecten die op kunnen treden bij een teveel aan efficiëntie. Elke organisatie moet nadenken over de mate waarin ze robuust wil zijn. Enige redundantie kan vaak geen kwaad als dat de robuustheid ten goede komt.
