In een cursus voor projectleiders in 2009/2010 vroeg ik in iedere groep hoeveel tijd die projectleiders nou echt bezig waren met die zaken die bij projectmatig werken horen. "Weinig", zo bleek iedere keer. Tussen de 5 en 10%. Een enkeling antwoordde "waarschijnlijk te weinig". Vermoedelijk omdat hij veronderstelde dat het mij daar om ging. Het was een cursus waarin projectmatig werken een grote rol speelde, nietwaar? Maar daar ging het mij niet om.
De antwoorden gaven aan dat er nog een ander aspect is dat voor projectleiders essentieel is. Eén waar de theorie van het projectmatig werken geen aandacht aan besteedt, namelijk de materiedeskundigheid of vakkennis.
In ingenieursbureaus, waar mijn ervaring voor een deel ligt, is een vaak voorkomende verklaring voor matige financiële resultaten het feit dat omhoog gevallen vaktechneuten als projectleider opereren. Zij zouden kennis van het projectmatig werken ontberen. Daar is iets voor te zeggen.
En toch heb ik op een technisch project liever een vakman met enige kennis van projectmatig werken dan een volleerde projectleider die materiedeskundigheid ontbeert.
Waarom dan?
Allereerst: als een eindverantwoordelijke projectleider geen rol kan spelen bij de verwerking van die zaken die klaarblijkelijk zo'n 90% uitmaken van de tijdsbesteding van een redelijk gemiddelde projectleider wie moet dat dan doen en hoe kan de eindverantwoordelijke projectleider dan zijn eindverantwoordelijkheid dragen?!
De drie belangrijkste beheeraspecten binnen het projectmatig werken zijn, zoals bekend: tijd, geld en kwaliteit.
Om bij de laatste te beginnen: hoe kan je de kwaliteit bewaken als je niets van een vakgebied weet?
Antwoord overbodig lijkt me.
Tijd en geld zijn zonder vakkennis iets gemakkelijker te bewaken. Of je de consequenties voor tijd en geld adequaat kan inschatten zonder kennis van zaken? Oké, met behulp van vakdeskundige medewerkers kun je een heel eind komen, toegegeven. Dat een materiedeskundige dit sneller en beter kan dan een leek behoeft geen betoog, lijkt mij.
Werkend in een bepaald vakgebied doe je heel veel ervaringskennis op. Een groot deel van die kennis zit tussen de oren en is intuïtief van aard. Het is kennis die voor ervaren vakbroeders gesneden koek is, maar die nauwelijks expliciet is te beschrijven voor een buitenstaander. Deze kennis staat ook wel bekend als "tacit knowledge".
Het is deze kennis die het presteren van ervaren mensen in hoge mate bepaalt. Dat geldt dus ook voor ervaren projectleiders die in hun eigen vakgebied actief zijn.
Wie niet over die kennis beschikt ligt ook als projectleider mijlen achter bij hen die er wel over beschikken.
Daarom: toch maar liever een materiedeskundige projectleider met iets minder projectmanagementkennis, dan een volleerd projectmanager die geen enkel vakgebied beheerst.
Oktober 2010
Aanvullende informatie op deze website
Werk
Over de (vakinhoudelijke) inhoud van projecten.
De projectinhoud
Over de inhoudelijke kant van een project.
Vakmanschap
Projectleiders zijn professionals; dat vraagt om vertrouwen en ruimte krijgen.
Ontwerpintegratie
Over het integreren van eisen, verwachtingen en belangen tot één projectresultaat.
Why, how, what
Over het verschil tussen know-why, know-how en know-what.
Het projectresultaat
Over het projectresultaat.
Aanvullende informatie op internet
http://www.markensteijn.com/intuitie.htm
Intuïtie en leiderschap. Toelichting op intuïtie.
http://www.markensteijn.com/10000_uur.htm
10.000 uur oefening (en projectmanagement).
Niet zomaar een hamer, http://www.markensteijn.com/index.php/weblog/317-niet-zomaar-een-hamer
Laat projectleiders zelf kiezen welke instrumenten en methoden zij willen gebruiken.
