Het leiderschap is gesitueerd op de ribbe van het proces, ingebed tussen “weg” en “wil”. De plaats waar ook de projectleider staat. De leider moet zorgen dat het resultaat er komt. Dat er gebeurt wat er moet gebeuren. Hij geeft de weg aan met zijn visie en beïnvloedt de wil van projectteamleden en stakeholders.
De plaats van de projectleider in het model
Opvallend is wellicht dat de projectleider als functie in het pm3-model een gelijke plaats krijgt toebedeelt als de projectcontroller en de ontwerpleider. De projectleider is immers eindverantwoordelijk, hij is zelfs “de baas” en zou dus wellicht aan de top van de piramide behoren te staan? Dat laatste zou echter niet passen. Zelfs een projectleider is ondergeschikt aan het projectresultaat. Hij moet zich bescheiden opstellen, het project draait niet om hem, maar om het resultaat. En daarom is hij ook, ondanks zijn eindverantwoordelijkheid, gelijkwaardig aan de anderen in het project. Projectenwerk is teamwerk. Een projectmanager moet eer bewijzen aan degenen die met een eigen verantwoordelijkheid essentiële elementen van het project invullen. Hij moet zorgen dat zij hun werk kunnen doen en hij moet nederig genoeg zijn om te kunnen erkennen dat hij de anderen nodig heeft, dat hij van hun inbreng afhankelijk is. Hij is degene die zijn teamleden coacht naar een optimaal functioneren, waarbij hij hen steeds uit zal dagen net een stapje verder te gaan dan ze al kunnen. En hij moet voldoende leiderschap bezitten opdat hij bij fouten van zijn teamleden naar buiten toe de last (mede) te kan, wil en zal dragen. Hij moet zijn teamleden steunen waar nodig, hij moet het proces draaiende houden.
Inleiding leiderschap
De project-"manager" is de leider in het project. Vandaar dat ik in deze teksten vrijwel altijd de term projectleider hanteer.
Het kernbegrip bij leiderschap is legitimiteit. Wie anderen wil bewegen tot bepaalde activiteiten moet in hun ogen legitimiteit bezitten. Wie de juiste dingen doet, goede argumenten heeft, openstaat voor kritiek, goed luistert en succesvol is met zijn handelen als leider verdient legitimiteit.
Erkenning krijg je wanneer anderen in jou waarderen wat ze zelf van je willen. De kunst is dus te zorgen dat medewerkers willen wat jij wilt. Een echte leider is in staat zijn medewerkers te laten willen wat hij wil. Dat is leiden. Leiden is anderen laten willen wat jij wilt.
Onder “aanvullende informatie op internet” vindt u enkele links naar mijn pagina´s over leiderschap. Samen geven ze een goede inleiding. Op genoemde site staan daarnaast nog vele andere artikelen over dit onderwerp. Daarnaast vindt u links naar stukken over charisma en over "boegbeelden".
November 2004
Aanvullende informatie op deze website
Projectsucces
Wat maakt een projectsuccesvol?
Vaardigheden projectleider
De leiderschapsvaardigheden en situationeel kiezen voor doelgerichtheid en relatiegerichtheid.
Terug naar vertrouwen
Over de rol van vertrouwen in projecten.
Aanvullende informatie op internet
http://www.markensteijn.com/inleiding.htm
Leiderschap, een inleiding. Wat maakt een leider tot leider? Een inleidend artikel, bedoeld om een bezoek aan de leiderschapssite enige richting te geven.
http://www.markensteijn.com/schema.htm
Leiderschapsschema. Een schema waarin is verbeeld hoe leiderschap werkt. Met toelichtende tekst.
http://www.markensteijn.com/leiderschap_2.htm
Legitimiteit, beoordelingsmaatstaf van medewerkers. Een artikel waarin het begrip legitimiteit wordt geïntroduceerd als basis voor leiderschap.
http://www.markensteijn.com/leiderschap_3.htm
De legitimiteit van leiderschap ontrafeld. De eigenschappen die een leider tot leider maken worden benoemd.
http://www.markensteijn.com/leiderschap.htm
Overzicht van alle leiderschapsartikelen op de leiderschapssite.
http://www.markensteijn.com/leiderschap_10.htm
Projectmanagement, school voor leiderschap. Titel spreekt voor zich.
http://www.markensteijn.com/charisma.htm
Charisma. Wat charisma is.
http://www.markensteijn.com/charisma_2.htm
Charisma als bron van het desastreuze. Waar charisma toe kan leiden.
http://www.markensteijn.com/boegbeelden.htm
Over boegbeelden. Is het belangrijk dat leiders ook boegbeeld van hun organisatie zijn?
Regels, innovatie, creativiteit en projectmatig werken
Over regels en innovatie en het verlies aan creativiteit en innovatie door het hanteren van veel regels en dikke handboeken bij het uitvoeren van projectmatig werken. http://www.markensteijn.com/index.php/weblog/563-regels-innovatie-creativiteit-en-projectmatig-werken
http://www.markensteijn.com/index.php/weblog/601-management-en-innovatie
Management en innovatie. Over de relatie tussen ontbrekend leiderschap, teveel management en het ontbreken van innovatie.
http://www.liselorehavermans.nl/wp-content/themes/liselorehavermans.nl/files/Havermans-2014-praktijksamenvatting-Leiderschap_in_project-gebaseerde_organisaties.pdf
Praktijksamenvatting "Leadership in project-based organizations" (NL).
