Ooit stond projectmanagement gelijk aan de activiteiten die projectleiders uitvoerden. Praktijken die zij zelf hadden ontwikkeld. Projectmanagement was dat wat projectleiders deden. Het kwam voort uit een intrinsieke drive van mensen die projecten deden om hun werk beter en beter te doen.
Ergens is er iets mis gegaan. Projectmanagement is gekaapt door lijnmanagers. Lijnmanagers managen het projectmanagement. Dodelijk.
Managers laten handboeken ontwikkelen, leggen de projectleiders daarmee aan de leiband. Ze hebben de evolutionaire ontwikkeling van haar elan ontdaan. De 'best practices' van het projectmatig werden onder controle gebracht. Hun control.
Hoezo? Waar zie ik dat aan? Nou bijvoorbeeld: de opdrachtgever was ooit de sparring partner van de projectleider die het project met hand en tand verdedigde en bijstond in de bestuurlijke lagen van organisaties. Tegenwoordig wordt de opdrachtgeversrol te pas en te onpas (vaker te onpas) door lijnmanagers vervult. Lijnmanagers hebben meer en meer besluitvorming naar zich toegetrokken. Projectleiders hebben nauwelijks mandaat over gehouden, lijkt het soms.
Hoe kon dit allemaal gebeuren? Ik heb, denk ik, geen sluitend antwoord. Wat ik wel zie is de onmachtige positie van lijnmanagers in het algemeen. Zij worden voor van alles verantwoordelijk gehouden. Ook voor zaken waar zij beperkt invloed op hebben. Het is alsof justitie ouders tot in de eeuwigheid verantwoordelijk blijft houden voor de daden van hun kroost. Hoe oud, wils- en handelingsbekwaam dat kroost ook is. De verantwoordelijkheid ligt bij de ouders. Maar ja, je weet hoe dat met kinderen gaat. Als die volwassen worden dan volgen zij hun eigen weg. Ze bepalen zelf welke kant ze opgaan wat ze doen. En hun ouders, ja, een enkeling wil er nog wel eens naar luisteren. Maar, de meesten…
Ouders moeten hun kroost loslaten. Moeilijk soms, maar wel noodzakelijk. Ook voor hun eigen bestwil. Managers echter, mogen hun kroost nooit los laten. Zij blijven verantwoordelijk, worden verantwoordelijk gehouden voor alle handel en wandel van hun medewerkers. Hun kroost.
Erg gek eigenlijk. Maar, zo gaat het wel. Zo werkt het.
Stel je voor dat je als ouder verantwoordelijk wordt gehouden voor de daden van je (ruim) volwassen kind. Verdorie. Loslaten kan dan eigenlijk niet meer. Je moet je kinderen blijven controleren, anders ben jij de klos als zij iets fout doen. Je moet hen controleren, je moet hen in de gaten houden. En, dat is precies wat lijnmanagers met hun medewerkers doen.
En wat doen kinderen die op oudere leeftijd door hun ouders betutteld worden? Juist! Die gaan in de contramine, of ze spelen mooi weer, maar handelen in het geheim anders, en…
Herkent u het?
Managers proberen op allerlei manieren grip te houden op mensen waarop grip in principe nauwelijks mogelijk is. Handboeken projectmanagement, vergaande besluitvorming buiten de projectleiders om, het zijn symptomen van dit fenomeen. Proberen controle te houden op wat nooit helemaal te controleren is. Met een negatieve spiraal als onvermijdelijk gevolg.
Projectmanagement is steeds meer een speeltje geworden om control over projecten te suggereren. Control door het lijnmanagement welteverstaan. Een suggestie van controle. Een illusie van controle. Managers worden illusionisten. Maar, hoe lang duurt het tot die illusie doorgeprikt wordt en tot we teruggaan naar de basis.
De basis?
Ja ..., projectmanagement als datgene wat projectleiders doen.
Dit blog is eerder op mijn oude blog geplaatst
