Do rewards motivate people? Absolutely. They motivate people to get rewards.
Alfie Kohn is een auteur die je zelden geciteerd ziet. Volledig onterecht, want hij heeft veel te zeggen. Hij geeft daarbij niet zomaar een mening, maar baseert zich op gedegen onderzoek.
Hebben beloningen effect?
Allereerst behandelt Kohn uitgebreid de uitkomsten van onderzoek naar de werking van beloningen.
Mensen die een beloning in het vooruitzicht wordt gesteld doen alleen wat nodig is om het verwachte resultaat te halen, bij het behalen van een bepaald resultaat kiezen zij voor makkelijke taken, zijn minder in staat de beschikbare informatie te gebruiken om tot oplossingen te komen, handelen minder logisch, ze werken wel harder en zijn actiever, maar die activiteiten vertonen minder kwaliteit, bevatten meer fouten en zijn minder creatief. Dit alles in vergelijking tot mensen die aan dezelfde problemen werken zonder beloning.
De nauwe focus op presteren maakt bovendien blind voor schijnbaar irrelevante aspecten, terwijl dat nou juist wel nodig is om tot creatievere oplossingen te komen. Ook het nemen van risico’s en jezelf echt uitdagen neemt af.
En: stoppen beloningen dan vervallen de ontvangers direct tot oud gedrag. Beloningen hebben geen enkel blijvend effect.
Hebben beloningen geen enkel effect? Jawel, wel bij uiterst simpele taken. Daarbij leidt het overigens alleen tot kwantitatief betere resultaten.
En, oh ja, voor wie denkt dat beloningen beter zijn dan straffen, die komt bedrogen uit. Belonen en straffen zijn twee uitingsvormen van even ineffectieve maatregelen.
Waar leiden beloningen toe?
Wat is het effect van het werken met beloningen?
Beloningen leiden tot “naleving”, ze leiden tot gehoorzaamheid, maar niet tot beter nadenken of tot het ontwikkelen van waarden. Nee, ze zijn op die punten contraproductief.
Het zien dat een ander een beloning krijgt en jij niet, leidt ook nog eens tot (al dan niet tijdelijk) motivatieverlies.
Beloningen leiden verder tot onderlinge competitie van mensen. Competitie heeft een aantal negatieve effecten. Het creëert angst die het presteren negatief beïnvloedt, het is demotiverend voor degenen die weten of denken dat ze toch niet kunnen winnen en zij die winnen hebben minder het gevoel dat ze er zelf voor verantwoordelijk zijn. Competitie heeft geen positief effect op toekomstig presteren.
Het meest verontrustend is dat extrinsieke beloningen leiden tot vermindering van intrinsieke motivatie. Dit blijkt steevast uit onderzoek. Mensen die een taak uit zichzelf (en met plezier) deden, doen dat niet meer als ze er eenmaal voor beloond zijn. Dit wordt als volgt verklaard. Alle activiteiten waar een beloning op wordt gezet lijken nadat je er een beloning voor hebt ontvangen, minder wenselijk om te doen. Want, redeneren wij kennelijk onbewust, als er een beloning nodig is om dit te doen, dan kan het niet prettig zijn.
Beoordelaar en beoordeelde
De verhouding tussen een leidinggevende en medewerker wordt negatief beïnvloedt wanneer de leidinggevende bepaalt welke beloningen de medewerker krijgt. Want de medewerker zal problemen verbergen, de beoordelaar vleien en de indruk willen geven dat hij ‘in control’ is.
Het werken met beloningen is gebaseerd op asymmetrische verhoudingen tussen de gever en de ontvanger. Het geeft de gever macht. Hoe meer beloningen worden uitgedeeld, hoe meer er nodig blijken om effect te behouden. Het werken met beloningen is een vorm van controle. Kies je eenmaal voor deze vorm van controle, dan moet je steeds meer controleren. Je gaat immers de kant op van controle met extrinsieke motivatoren en omdat dit de intrinsieke motivatie aantast is er steeds meer controle nodig.
Control breeds the need for more control, which then is used to justify the use of control.
Beloningen worden dus door de ontvanger terecht als controlerend ervaren. Dat tast ons gevoel van autonomie aan. We keren ons er daarom het liefste vanaf.
Zelfs het geven van complimenten heeft zijn schaduwkanten. Complimenten zijn een vorm van beloning, maar het zijn ook oordelen. Want ook positieve oordelen zijn en blijven oordelen. Ook dat heeft zo zijn weerslag.
Praise is problematic not only because it’s an extrincic motivator but also because it signals conditional acceptance.
Repliek
Er zijn nog steeds heel veel mensen, waaronder veel consultants, die geloven dat (prestatie)beloningen een positief effect hebben. Als uit onderzoek blijkt dat een stelsel van beloningen ergens niet goed of negatief heeft gewerkt, dan is de stellingname steevast dat dit stelsel niet goed was uitgewerkt en geïmplementeerd. Kohn zegt daar het volgende over.
One wonders how long it is possible to continue accounting for the lack of meaningful results by insisting that a basically sound approach is poorly implemented in every case.
Slot
Kohn is zeer lezenswaardig. Wie zich wil wapenen tegen de gelovigen in (prestatie)beloningen, die leze dit boek!
Citaten uit “Punished by Rewards”.
