In traditionele hiërarchische organisaties is het een gewoonte om problemen al gauw naar een hoger echelon door te sluizen. Vaak is het zelfs zo dat dit wel moet omdat de eigen interne regels de bevoegdheden van de lagere echelons sterk beperken. Voor iedere beslissing is een baasje nodig.
Die hogere echelons hebben het doorgaans erg druk. Onder andere doordat ze de bevoegdheden van de lagere echelons beperken. Want, zouden die lagere echelons meer bevoegdheden hebben, dan zouden ze aanmerkelijk minder problemen hoeven op te schalen, of te escaleren zoals dat zo mooi heet. Hoe groter en hoe hiërarchischer een organisatie, hoe groter dit probleem.
Een bijkomend probleem is dat die hogere echelons voor lastige onderhandelingen vaak te weinig tijd nemen (of hebben?). Er worden snel knopen doorgehakt. Uiteraard heeft dat een positieve kant. Want lang slepende onderhandelingen vergen ook veel van een organisatie en kosten zo’n organisatie doorgaans ook veel geld. Maar er is een tegenkant.
Uit eigen waarneming zie ik een effect dat niet langer incidenteel kan worden genoemd, maar misschien zelfs wel structureel moet worden genoemd, op zijn minst is het een fenomeen dat vaak voorkomt. Dat fenomeen is dat de hogere echelons zodra zij bij een lastige situatie, laten we zeggen een lastige onderhandeling, betrokken raken nogal makkelijk meegaan met de andere partij. Ze willen het probleem duidelijk snel van hun bureau af hebben. En de makkelijkste manier om dat te doen heet “toegeven”. Bovenbazen hebben te weinig tijd en geven snel dingen weg.
Dit laat zich vertalen in een risico dat groter wordt naarmate een organisatie groter en hiërarchischer is, namelijk het risico dat het resultaat voor de eigen organisatie bij lastige situaties aanmerkelijk slechter kan zijn dan haalbaar is.
Uiteraard kan je hier juist een argument in zien om te kiezen voor kleinere eenheden met meer autonomie, voor meer bevoegdheden bij medewerkers en tussenliggende managementlagen, en uiteraard ook voor meer zelfsturing. Je hebt minder management nodig en de kans dat er minder wordt weggegeven neemt toe.
Toch?!
