De organisatie, zo vond iedereen, moest veranderen. Dus toen het idee ontstond om het Nederlands als voertaal in te ruilen voor het Chinees vond dat veel bijval. Het zou een enorm verfrissend effect hebben. Immers, iedereen moest daardoor alle ingesleten begrippen opnieuw leren en dat zou geweldig zijn. Het idee werd omarmd, het Nederlands afgeschaft en het Chinees ingevoerd. Tegensputteren werd uitgelegd als de weerstand die nu eenmaal onontkoombaar bij veranderingsprocessen hoort. De moeizame communicatie in de eerste weken wees slechts op aanloopproblemen. Klanten klaagden weliswaar dat iedereen bezig was met interne affaires van het bedrijf in plaats van met hen, maar, de organisatie zat duidelijk op de goede weg.
De simpelste dingen gingen eindeloos lang duren. Beloofde producten konden niet meer worden geleverd. Ach, de klanten moesten niet zeuren. Hen werd voorgehouden dat zij er uiteindelijk echt beter van werden.
Vervelend was alleen dat die klanten daar niet op wilden wachten.
Raar verhaal, nietwaar? Toch is dit wat in veel veranderingsprocessen gebeurt. Omwille van het veranderen sneuvelen ook basismechanismen die bijzonder effectief en efficiënt waren. Iedereen kende ze, niemand hoefde er bij na te denken en iedereen voerde ze automatisch uit.
Het voorgaande is één van de mechanismen waardoor veranderingsprocessen mislukken. In de hoos van veranderingen sneuvelt ook het waardevolle. Messiassen die verandering promoten zonder vast te willen stellen wat het vertrekpunt is en wat daar goed aan is, vertrouw ze niet! Verandering als proces, prima. Maar, als je niet weet wat je wilt behouden, wat goed is en waar je sterke kanten liggen, dan weet je ook niet wat je wilt, laat staan dat je weet wat er eigenlijk moet veranderen.
Oftewel: veranderen begint met het erfgoed. Eerst moet worden bepaald wat moet worden behouden. Verandering moet plaatsvinden vanuit de sterke kanten van een organisatie, niet vanuit de zwakke en zeker niet vanuit vage ideeën dat er veranderd moet worden.
Armaçâo de Pera, 4 mei 2002
Lees ook: Verandering.
