In de USA kunnen mensen heel makkelijk worden ontslagen. Er is ook minder geschoold personeel dan we hier in Nederland gewend zijn. En: door de “losse” relatie met de werkgever kiezen mensen er makkelijker voor om van baan te veranderen.
Weinig geschoold personeel en vele baanwisselingen, wat heeft dat voor gevolgen? Er is minder continuïteit in de binnen een organisatie aanwezige kennis. Om desondanks de kennis te borgen moet een organisatie deze kennis vastleggen. De oplossing? Gedetailleerde procedures en dikke handboeken. Als die “los-vaste” medewerkers die handboeken naar de letter volgen, dan kan er niets misgaan, toch? De dikke handboeken zijn in principe een passende oplossing in de context van een sterk wisselende en laag opgeleide ‘work force’.
Alleen, tegenwoordig wordt daar niet alleen met dat besef naar gekeken. Het idee heeft postgevat dat de kwaliteit wordt bevorderd door veel vast te leggen in handboeken. Terwijl die handboeken oorspronkelijk slechts uit bittere noodzaak voortkwamen.
De koppeling tussen het hebben van handboeken en het nastreven van kwaliteit is breed aanwezig in de organisatiewereld. Wat er dan ook nog bijkomt is dat voortdurende leren ook de norm is geworden. Op zich niet verkeerd zou je zeggen. Maar dat leren, dat komt helaas vaak neer op het signaleren van ‘best practices’ en van het adopteren en vastleggen of zelfs verplicht voorschrijven daarvan.
In het managementdenken van tegenwoordig neemt, ook hier in Nederland, het denken in ‘best practices’ een grote plaats in. Het idee is dan dat je kijkt naar anderen, dat je kijkt wat zij doen en hoe ze dat doen en dat je vervolgens die “beste praktijken” overneemt. Dit komt vaak neer op het tamelijk blindelings overnemen van praktijken en procedures. Wat daarbij een groot vraagteken is, dat is of de overgenomen procedures en handboeken in de adopterende organisatie wel op hun plaats zijn. Is er sprake van een zelfde context? Of juist niet? Meestal niet, vrees ik. Tussen twee verschillende organisaties is er al snel sprake van dusdanige verschillen, dat het overnemen van praktijken helemaal niet zo vanzelfsprekend is.
Maar, misschien is het niet zo erg om die praktijken over te nemen, want baadt het niet dan schaadt het niet, toch?
Nou…
Het probleem is dat als je mensen volledig opleidt in het volgen van protocollen en procedures, zij afleren om zelf na te denken. Dat ze slaafs de regels gaan volgen, in plaats van zelf kritisch te blijven nadenken.
En wat is het gevolg?
Juist, de teloorgang van vakmanschap.
Niet meer en niet minder dan dat.
Lees ook “Bezwaren rond Best Practices”
