In “Huh?!: de techniek van het omdenken” wijst Berthold Gunster er op dat er geen logica zit achter het fenomeen dat we als we weten hoe iets niet moet we ook weten hoe het wel moet.
Steve de Shazer, psychotherapeut en grondlegger van de oplossingsgerichte therapie, weet kernachtig te verwoorden waar de schoen wringt, welke denkfout wij geneigd zijn te maken: ‘Oorzaken van problemen zijn vaak niet eenvoudigweg het omgekeerde van de oorzaken van succes. ’Toch is het dat laatste wat we (on)bewust denken. Iets in ons zegt dat als we nou maar weten hoe het niet moet, dat we dan (dus) meteen weten hoe het wel moet. Dat klinkt misschien logisch, maar het slaat natuurlijk nergens op. De ‘dus’ is het probleem. Het goede realiseren is meer dan het foute begrijpen. Als dat een wetmatigheid zou zijn, zou je olympisch kampioen skiën kunnen worden door skiongelukken te bestuderen.
In sommige projectmanagementmethoden, bijvoorbeeld PRINCE2 wordt veel aandacht gevraagd voor zogenaamde “lessons learned”. Bij de start van een project worden er dan leerpunten uit voorgaande projecten verzameld. In de praktijken die ik ken focussen die lessen zich doorgaans op iets dat fout ging en de oplossing bestaat uit het voorkomen van hetgeen fout ging. Gezien het voorgaande is dat een nogal problematische werkwijze.
Ik kan daar nog aan toevoegen dat veel problemen domweg ontstaan vanuit de onervarenheid van betrokken personen. Ik kom nogal wat "leerpunten"in registers tegen die alleen voor een beginnend projectleider een leerpunt kunnen zijn, voor meer ervaren mensen zijn het open deuren. Of je met een “lessons learned”-register voorkomt dat die fout weer worden gemaakt door een nieuwe starter, dat is maar de vraag.
Andere leerpunten zijn zo uniek voor een specifiek project dat het maar de vraag is of ze voor volgende projecten bruikbaar zijn.
Zelf heb ik uit dergelijke registers nog nooit een leerpunt gehaald waarbij ik een bijzonder nieuw inzicht ervoer. Het verzamelen van leerpunten uit lijsten is dan bepaald geen inspirerende bezigheid. In het kader van prioriteiten zou ik mijn tijd er niet aan besteden als het binnen bepaalde methoden en volgens bepaalde handboeken niet verplicht werd gesteld.
Ik sta wat sceptisch tegenover deze praktijk, dat mag duidelijk zijn.
“Huh?!: de techniek van het omdenken” bij managementboek en bij bol.com
Dit blog is eerder op mijn oude blog geplaatst
Lees ook: "Lessons learned"
